[Hỏi Đáp] Bà Bầu Uống Sắt Vào Thời Điểm Nào Trong Ngày Là Tốt?

Sắt là khoáng chất vô cùng cần thiết đối với phụ nữ và nhất là trong giai đoạn mang thai. Mẹ bầu thường xuyên phải bổ sung sắt để duy trì trạng thái sức khỏe tốt cho cả mẹ và bé. Tuy nhiên nhiều bà mẹ phân vân không biết bà bầu uống sắt vào thời điểm nào trong ngày để có tác dụng tốt nhất? Cùng tìm hiểu nhé!

Sắt là gì?

Sắt được coi là một trong những nguyên tố quan trọng nhất trong cơ thể. Bởi sắt xuất hiện nhiều trong huyết sắc tố hemoglobin – một trong những yếu tố giúp vận chuyển oxy đến tất cả các mô cùng cơ quan trong cơ thể. Nếu không có đủ hàm lượng sắt trong máu thì lượng huyết sắc tố trong máu sẽ bị suy giảm.  Điều này gây cản trở tới quy trình cung cấp đủ oxy cho các cơ quan.

Sắt gồm 2 loại: sắt heme và sắt không heme. Sắt heme  thường tồn tại nhiều trong những thực phẩm có nguồn gốc từ động vật như: thịt, gan, cá… Tuy nhiên, các loại thực phẩm rau, rong biển, đậu nành… thì lại không chứa nhiều chất sắt này.

Theo nghiên cứu của các chuyên gia dinh dưỡng quốc gia, cơ thể con người thông thường sẽ hấp thụ heme tốt hơn. Và mọi người thường ưu tiên lựa chọn dùng các thực vật giàu sắt. Do đó, nên cân bằng chế độ ăn hiệu quả để sắt được hấp thu tốt nhất, đặc biệt các chị em phụ nữ mang thai.

Vì sao bà bầu cần bổ sung sắt trong thai kỳ?

Bà bầu uống sắt vào thời điểm nào trong ngày? Trong suốt quá trình mang thai, mẹ thường xuyên phải bổ sung các loại vitamin, khoáng chất để đảm bảo cơ thể mẹ luôn khỏe và bé phát triển tốt. Một trong số đó phải kể đến Sắt. Sắt có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể phụ nữ và quá trình phát triển của bé trong bụng mẹ.

Vận chuyển oxi tới khắp cơ thể

Cơ thể người luôn cần có khoáng chất sắt để tổng hợp nên Hemoglobin – một chất quan trọng trong tế bào hồng cầu có nhiệm vụ vận chuyển oxi tới khắp mọi nơi trong cơ thế. Chính vì thế, cơ thể luôn cần một lượng sắt đủ để duy trì quá trình này, giúp nuôi cơ thể tốt hơn, tránh những bệnh lý về đường hô hấp và tuần hoàn máu.

Đối với phụ nữ mang thai, nhu cầu về sắt sẽ tăng cao hơn để cung cấp đủ máu, đảm bảo hoạt động trao đổi chất tốt nhất trong cơ thể. Đồng thời, cơ thể mẹ cũng cần sắt để vận chuyển oxi và máu cho thai nhi phát triển khỏe mạnh, bình thường.

Tránh tình trạng thiếu máu ở bà bầu

Sắt là khoáng chất tác động trực tiếp tới quá trình sản sinh máu nuôi cơ thể. Chính vì thế, bổ sung sắt đủ lượng trong thời gian mang thai sẽ giúp mẹ có đủ máu để nuôi cơ thể của cả mẹ và bé.

Thiếu máu trong thai kỳ sẽ gây nên nhiều hiểm họa khôn lường ảnh hưởng tới sức khỏe và tính mạng của bé như sinh non, sinh con nhẹ cân, thai chết lưu…Hạn chế thiếu máu sẽ giúp cả mẹ và bé đều khỏe mạnh và đón chờ những điều tốt đẹp ở tương lai.

Mẹ bầu không còn mệt mỏi, uể oải

Cung cấp đủ sắt cũng đồng nghĩa với lượng máu trong cơ thể đủ dồi dào để nuôi cơ thể mẹ và bé. Nhờ đó, mẹ bầu cũng sẽ tránh được trạng thái mệt mỏi, uể oải, thường xuyên cảm thấy choáng váng và hoa mắt. Từ đó, giúp mẹ ăn uống tốt hơn, đi lại an toàn trong thời gian mang thai.

Xem thêm: Sắt có trong những loại thực phẩm nào?

Mẹ bầu nên uống loại sắt nào?

Có khá nhiều mẹ bầu tỏ ra băn khoăn không biết nên sử dụng loại thuốc sắt nào tốt?

Thuốc bổ sung sắt cho bà bầu tồn tại ở 2 dạng:  Sắt sulfat (Vô cơ) và Sắt fumarate, sắt gluconate( hữu cơ). Nếu so sánh thì sắt hữu cơ thường hấp thụ nhanh hơn và không gây ra tình trạng táo bón.

Các mẹ bầu có thể sử dụng thuốc chứa sắt đơn thuần ở dạng có hóa trị 2 như: sắt fumarat, sắt oxalat, viên sắt gluconat, sắt succinat,…

Còn trên thị trường, sắt được bày bán ở 2 dạng sắt nước và viên sắt. Sắt nước thường khá dễ hấp thu, táo bón ít, hạn chế nóng trong người, song nó khá khó uống và thường tạo cảm giác buồn nôn. Viên sắt uống dễ dàng, không gây buồn nôn  tuy nhiên nó lại gây nóng và khả năng hấp thụ kém hơn.

Bà bầu uống sắt vào thời điểm nào của thai kỳ?

Bà bầu uống sắt vào thời điểm nào trong ngày? Sắt là khoáng chất vô cùng cần thiết cho phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ mang thai. Tuy nhiên, uống sắt vào giai đoạn nào của thai kỳ là tốt nhất? Có phải mẹ bầu uống sắt càng nhiều các tốt? Vô vàn câu hỏi cần được giải đáp để mẹ bổ sung sắt tốt nhất, hiệu quả nhất cho sức khỏe của cả mẹ và con.

Theo lời khuyên của các bác sĩ sản khoa, bà bầu nên uống sắt từ tháng thứ 3 đến tháng thứ 6 và giai đoạn từ tháng thứ 6 đến sau khi sinh 1 tháng. Đây là 2 giai đoạn nhu cầu về sắt của mẹ bầu tăng cao nhất, nên mẹ bầu cần kịp thời bổ sung viên uống sắt với liệu lượng cao hơn bình thường. Lượng máu trong cơ thể cần được cung cấp dồi dào và tích trữ để tránh tình trạng mất máu sau sinh gây nguy hiểm đến tính mạng.

Đồng thời, ở những giai đoạn khác, mẹ bầu cũng cần có những lưu ý riêng trong bổ sung sắt như:

• Bác sĩ sản khoa thường khuyến cáo, trước khi mang thai, phụ nữ cần bổ sung đều đặn khoảng 15mg sắt mỗi ngày. Khi bước vào thai kỳ, lượng sắt cần bổ sung sẽ thường tăng dần theo từng giai đoạn.
• Nếu bà bầu bị chuẩn đoán thiếu máu do thiếu sắt, hãy bổ sung ngay từ 50 đến 100 mg sắt chia làm 3 lần một ngày.
• Trong trường hợp nghiêm trọng, cơ thể bà bầu có dấu hiệu không thể hấp thu, cần nhập viện để có phác đồ điều trị cụ thể, rõ ràng để mau chóng chữa khỏi tình trạng xấu này.

Xem thêm: Các loại thuốc bổ sung sắt được các mẹ tin dùng

Bà bầu uống sắt vào thời điểm nào trong ngày tốt nhất?

Đa số nhiều bà bầu lựa chọn cung cấp thêm sắt cho cơ thể bằng cách uống viên sắt, bởi sắt trong thực phẩm rất khó hấp thu vào cơ thể với số lượng nhiều. Tuy nhiên, không phải uống nhiều sắt sẽ tốt hơn, đôi khi dư thừa còn gây ra tình trạng không hề tốt cho cơ thể, tạo cơ hội cho những biến chứng không tốt trong thai kỳ.

Chính vì thế, chúng ta cũng cần thực sự lưu ý nên uống sắt vào thời điểm nào trong ngày, uống sắt với liều lượng sao cho đúng cách để phát huy hiệu quả tối ưu nhất.

• Mỗi ngày bà bầu cần bổ sung 30mg đến 35 mg sắt cho cơ thể.
• Bà bầu nên uống viên sắt vào khoảng 1-2 giờ đồng hồ sau bữa sáng, bữa trưa hoặc bữa tối. Thời điểm giúp chất sắt phát huy tối đa tác dụng chính là khi dạ dày trống rỗng, chính vì thế bạn không nên uống viên sắt khi vừa ăn no.
• Tuy nhiên đối với cơ thể phụ nữ khi mang thai, nếu uống sắt hoặc canxi trong khi đói lại không hề tốt cho sức khỏe của mẹ bầu
• Nếu như bà bầu đang phải bổ sung đồng thời cả sắt và canxi, nên uống cách quãng hai viên uống trong hai bữa khác nhau: Nếu bạn uống canxi sau bữa sáng., thì bạn nên uống sắt sau bữa trưa, đồng thời luân phiên thay đổi tuần hoàn các bữa sau đó. Hoặc bạn có thể căn thời gian để uống, ví dụ sau khi uống sắt khoảng 1-2 giờ đồng hồ, bạn mới uống tiếp canxi.
• Bạn không nên uống sắt hoặc canxi vào buổi tối, trước giờ đi ngủ. Bởi vì hai chất này đều gây nóng người dẫn đến khó ngủ, ngủ không sâu giấc. [1]

Xem thêm: Axit folic có nhiều trong thực phẩm nào?

Một số lưu ý dành cho bà bầu khi uống sắt

Bà bầu uống sắt trong suốt thời gian trước trong và sau thai kỳ sẽ đem lại hiệu quả vô cùng cho sức khỏe của cả mẹ và bé. Tuy nhiên bên cạnh lưu ý về bà bầu uống sắt vào thời điểm nào thì cũng cần chú ý cả về một số vấn đề sau khi sử dụng viên sắt:

• Về ăn uống, theo nghiên cứu, thực phẩm giàu chất sắt khi kết hợp với một số loại thực phẩm như trứng, pho mát, ngũ cốc, sữa chua và…sẽ mất đi gần như hoàn toàn giá trị dinh dưỡng .
• Tốt nhất nên bổ sung sắt bằng cách uống viên sắt sau bữa ăn 1-2 giờ. Đặc biệt, không uống thuốc sắt chung với sữa, cà phê hoặc trà, sẽ làm giảm khả năng hấp thu sắt vào cơ thể.
• Nên uống sắt theo chỉ dẫn của bác sĩ để có hiệu quả tốt nhất, tránh tình trạng thiếu sắt hoặc dư thừa sắt trong thời gian mang thai, đều này sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
• Với những thai phụ có lượng hồng cầu thấp thì cần bổ sung sắt ngay từ khi chuẩn bị mang thai cho tới sau khi sinh khoảng 1 tháng. Còn đối với mẹ bầu có lượng hồng cầu khá cao thì nên uống sắt trong giai đoạn giữa hoặc cuối thai kỳ và dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ.
• Việc bổ sung sắt trong giai đoạn thai kì là rất cần thiết, có lợi cho mẹ và bé nhưng không có nghĩa là càng uống nhiều sắt thì càng tốt.

Bà bầu uống sắt vào thời điểm nào trong ngày? Uống sắt với liều lượng ra sao? Cần chú ý những gì khi uống sắt? Những băn khoăn của mẹ bầu đều đã được giải đáp chi tiết. Mong rằng mẹ sẽ có một cơ thể khỏe mạnh để cho con phát triển tốt và ra đời an toàn. Nếu còn thắc mắc về các thông tin về mẹ bầu khi mang thai, vui lòng liên hệ với gani để được giải đáp!

Những chất bà bầu không nên bổ sung cùng với thuốc sắt

• Các loại đậu, ngũ cốc ( Bởi trong các thực phẩm này có chứa chất acid Phytic sẽ làm giảm khả năng hấp thu sắt).
• Protein trứng (gồm cả lòng trắng, lẫn đỏ). Trứng có chứa chất phosvitin- ngăn cản cơ thể hấp thụ sắt. Nhiều nghiên cứu chỉ ra, dùng 1 quả trứng luộc sẽ làm giảm khả năng hấp thụ sắt lên tới 28%.…
• Các loại thực phẩm nhiều canxi như cá mòi,  sữa, phô mai,…
• Chất khoáng (Canxi, kẽm, magie và đồng ) thường là đối thủ cạnh tranh của sắt khi hấp thu.
• Trà: Bởi chứa oxalate sẽ khiến giảm thiểu khả năng hấp thu của sắt không heme.
• Cà phê, ca cao/ sôcôla: Đây đều là các thực phẩm hạn chế khả năng hấp thu của sắt rất cao mà các mẹ bầu cần tuyệt đối tránh.

Lưu ý khi dùng sắt chung với các loại thảo mộc

Nếu bạn thích dùng các loại trà thảo mộc như: bạc hà, hoa cúc, ..thì tốt nhất mẹ bầu nên uống sắt trước hoặc sau 2h.

• Tác dụng phụ thường gặp của sắt là gây táo bón. Nên hãy thường xuyên bổ sung thêm các loại rau có nhiều chất xơ: súp lơ xanh, cà rốt,…. Ngoài ra, cũng có thể uống thêm nhiều nước khoáng để tránh tình trạng này.
• Trước khi dùng thuốc sắt hãy tham khảo ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa. Cần uống đúng liều lượng. Nhưng không được lạm dụng bởi có thể sẽ bị ngộ độc hoặc gặp nhiều tác dụng phụ như táo bón, buồn nôn, khó thở, đái tháo đường,..

Mẹ bầu cần bổ sung sắt như thế nào phù hợp?

Lượng sắt cần cho mẹ bầu mỗi ngày:

• Tối thiểu 15mg/ngày là lượng sắt mà một người phụ nữ cần đảm bảo trước khi mang thai.
• Nếu mang thai, người phụ nữ sẽ cần khoảng 30mg sắt/ngày – lượng này gấp đôi so với thông thường. Nếu như không cung cấp đủ sắt, bà bầu rất có thể sẽ bị thiếu máu, sức khỏe thai nhi gặp nguy hiểm.
• Theo như khuyến cáo từ Tổ chức Y tế thế giới (WHO), các mẹ bầu cần đảm bảo cung cấp đủ sắt theo đúng hàm lượng cho tới khi sau sinh một tháng. Liều lượng cần bổ sung gồm acid folic 400mcg kèm theo 60mg sắt. Đặc biệt, khi mang thai các mẹ cũng cần chú trọng bổ sung thêm nhiều loại thực phẩm giàu acid folic và sắt.

Mẹ bầu uống sắt có bị nóng không?

Rất nhiều mẹ bầu gặp phải tình trạng bị nóng khi uống sắt. Nóng trong sẽ gây ra nhiều vấn đề và khiến mẹ bầu khó chịu. Nguyên nhân của tình trạng uống sắt bị nóng có thể là do:

• Phản ứng với một số thành phần trong sắt. Tình trạng này có thể xuất hiện ở những bà bầu có cơ địa yếu và mẫn cảm với các thành phần trong thuốc sắt.
• Mẹ bầu bổ sung sắt quá nhiều, thừa hàm lượng cần thiết cho cơ thể
• Sử dụng không hợp với loại thuốc sắt đang uống. Mẹ bầu có thể đổi sang loại khác để tránh bị nóng.

Vậy mẹ bầu uống sắt bị nóng phải làm sao?

Với những mẹ bầu bị nóng do thuốc sắt cần chú ý những lưu ý sau:

• Khi uống sắt mẹ bầu nên chú ý uống nhiều nước, ít nhất từ 2 – 3l nước để giúp hạn chế tình trạng nóng trong và tốt cho sức khỏe.
• Ăn nhiều rau xanh và các loại hoa quả
• Chú ý đi vệ sinh đúng giờ để tránh bị rối loạn tiêu hóa.
• Vận động nhẹ nhàng như tập yoga hoặc đi bơi.
• Thay đổi sang loại thuốc sắt khác.

Các loại thực phẩm bổ sung sắt cho mẹ bầu

Thực phẩm ăn mỗi ngày

Những thực phẩm chúng ta ăn mỗi ngày chính là nguồn bổ sung sắt phong phú và an toàn. Các loại rau xanh đậm như bí ngô, bông cải; lòng đỏ trứng, trái cây khô; các loại nội tạng, thịt đỏ, hải sản,..đều là những thực phẩm cung cấp nhiều sắt.

Ngoài ra, nguồn thực vật được chứng minh rằng khả năng hấp thu sắt không tốt bằng động vật. Thông thường mỗi người có khả năng hấp thu từ  5 – 10% sắt ở thực vật nhưng ở động vật là khoảng từ 10 – 15%.

Bên cạnh sắt, các mẹ bầu cũng cần bổ sung thêm các chất cũng tham gia tạo máu như Vitamin B12, dạng acid folic và Folate,…

Nhưng thực tế,  nếu chỉ cung cấp sắt cho mẹ bầu qua nguồn thực phẩm thì sẽ không đảm bảo về lượng cần thiết, nên mẹ bầu hãy dùng thêm các loại thực phẩm chức năng và thuốc để đảm bảo cung cấp đủ lượng sắt cần nhé!

Một số tác dụng phụ khác khi mẹ bầu sử dụng thuốc sắt

Khi sử dụng thuốc sắt, mẹ bầu có thể gặp phải một số tác dụng phụ khác ngoài bị nóng trong. Cụ thể:

• Bị táo bón: Đây là tình trạng rất dễ thấy ở mẹ bầu khi uống sắt. Nếu gặp tình trạng này, mẹ nên ăn nhiều rau xanh, uống nước, ăn hoa quả. Ngoài ra cũng nên tập đi vệ sinh đúng giờ để tránh hệ tiêu hóa bị rối loạn.
• Hệ tiêu hóa bị kích thích: Khi uống sắt, mẹ bầu có thể gặp phải tình trạng hệ tiêu hóa bị kích thích. Mẹ bầu có thể bị đau bụng, co thắt bụng. Mẹ bầu nên chú ý uống sắt trước ăn để tránh tình trạng kích thích hệ tiêu hóa nhé.
• Bị buồn nôn và nôn: Mẹ bầu cũng nên chú ý tới tác dụng phụ này của thuốc sắt. Khi sử dụng mẹ có thể bị buồn nôn hoặc nôn. Đây là tình trạng dễ gặp và khiến chứng ốm nghén của mẹ trở nên nặng hơn. Mẹ bầu nên sử dụng thuốc cùng các bữa ăn, tránh uống khi đói để giảm triệu chứng này.
• Phân và nước tiểu có màu sẫm: Khi uống sắt, mẹ bầu có thể sẽ thấy phân và nước tiểu có màu thay đổi. Có thể phân xanh hoặc phân đen kèm theo nước tiểu bị sẫm màu. Tuy nhiên tác dụng phụ này không ảnh hưởng hay khó chịu với mẹ bầu nên mẹ không cần lo lắng.

Sử dụng thuốc sắt có thể khiến mẹ bầu gặp phải các tác dụng phụ. Tuy nhiên sắt là dưỡng chất quan trọng không thể thiếu với mẹ bầu nên cần phải bổ sung đầy đủ. Tuy nhiên nếu gặp phải các tình trạng nóng trong hoặc khó chịu khi sử dụng, mẹ nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ để có cách xử lý phù hợp nhé.